Klinkt misschien gek, deze titel. Hoezo zou je aan het eind van het schooljaar werken aan groepsvorming? Dat is toch iets voor het begin? Voor de Gouden Weken?
Klopt. Dat is het zeker. Óók. En ik ben heel blij dat steeds meer scholen dat serieus nemen. Dat ze tijd investeren in kennismaken en veiligheid in de klas. We merken het aan de hoeveelheid aanvragen die we krijgen voor introductiedagen. Supermooi! (nog mooier zou het zijn als scholen het niet aan ons uit besteden, maar dat is de volgende stap)
Met die eerste investeringen is een groep niet 'af'. Groepsvorming is iets waar je het hele jaar aan werkt; waar je het hele jaar in investeert. Het is het creëren van een fijn en veilig klimaat in de school. Dat doe je met elkaar, het hele jaar lang. Dan hou je ruzies binnen de perken, wordt pesten geen groot ding, ga je criminaliteit tegen enzovoort. Én, misschien een nog wel belangrijker argument: er wordt beter geleerd, dus het komt je schoolresultaten ten goede.
Als docent en als team begeleidt je dit proces. En dat is best een uitdaging, helemaal omdat je ondertussen zelf ook 'ergens in een fase' zit met je collega's. Ik ga hier niet het hele model van Tuckman uitleggen; ik wil alleen benadrukken dat groepsvorming niet stopt bij 'Performing'. Dan is het niet af.
En dat probeer ik / proberen wij tussen de oren op scholen te krijgen. Afscheid is belangrijk. En dat wordt vaak vergeten. De laatste weken van het schooljaar zijn rommelig. Lessen vallen uit, er is links en rechts nog een projectweek en opeens is het vakantie. We zien niet zelden kinderen een beetje met hun ziel onder hun arm door de school dolen.
Wij geloven dat dit anders moet. En dat je hier, als je dit goed doet, het hele volgende schooljaar profijt van hebt. Het naderen van het einde van het schooljaar kan allerlei emoties oproepen. Angst of twijfel over de toekomst, onzekerheid over de nieuwe klas, spanning over alle veranderingen of de naderende lange vakantie.
Tegelijkertijd zijn leerlingen zijn wellicht trots op dat ze over zijn, of dat het jaar met de klas fijn was. Daardoor is het de laatste weken van het schooljaar niet altijd gezellig in de klas. De stemming gaat op en neer. Iedereen beleeft die laatste weken anders. Daarom is het belangrijk dat deze emoties erkend worden en dat leerlingen leren dat dit normaal is. Dat een naderend afscheid dit soort emoties oproept en dat je daar niet van hoeft weg te rennen.
Het is belangrijk dat werk goed en zorgvuldig wordt afgerond. (Mijn dochter had bijvoorbeeld nog een boetseerproject niet af. Dat hoefde ze niet af te maken, want ze was toch al over. Ze mocht het wel afmaken, maar dan in haar eigen tijd. Dat is dus niet 'zorgvuldig afronden'.)
Ook is het goed om met de klas terug - en vooruit te blikken. Wat ging er goed dit jaar? In de klas? Individueel? Wat mag er volgend jaar anders? Hoe ga je de vakantie in?
Kortom, ook aan het einde van het jaar is er op groepsvormings-vlak werk aan de winkel. En ook hier ben je er weer niet met een dagje Walibi. Eigenlijk zijn dit net zo goed 'Gouden Weken'. En als je al jong leert dat afscheid nemen bij het leven hoort, dan heb je daar later alleen maar profijt van. Hebben leerlingen meteen weer een #levensles te pakken.
Opmerkingen